Wiceminister Neneman o zmianach w podatkach lokalnych: nie będzie rekompensat

W 2023 roku Trybunał Konstytucyjny dwukrotnie orzekł o niekonstytucyjności przepisów dotyczących ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. W rezultacie do zmiany są przepisy dotyczące definicji budowli i garaży. Podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów podczas kongresu Local Trends w Sopocie mówił o stanie i kierunku prac nad nowelizacją. 

Jak podkreślił, niezależnie od orzeczeń Trybunału, ustawa wymaga naprawy. „W NSA bywają lata, że podatek od nieruchomości jest „numerem dwa” zaraz po sprawach związanych z podatkiem VAT, tymczasem dochody z niego nie są takie duże, a obciążenia administracyjne ogromne. Wiadomo, że to trzeba naprawić” - powiedział. 

Podczas prac nad nowelizacją resort nie planuje jednak przełomowych zmian. „Już kiedyś rząd Platformy Obywatelskiej próbował sytuację naprawić i się nie udało. Materia jest trudna” – ocenił. „Chcemy, żeby system był jasny, ale nie będzie rewolucji; chcemy zachować status quo z różnych powodów.

Z jednej strony to dobrze - samorządy mogą się nie bać, przedsiębiorcy mogą się nie bać i mieszkańcy mogą się nie bać. A z drugiej strony - szkoda, że nie korzysta się z okazji i nie robi się czegoś więcej” - zauważył.

Wiceminister zachęcał też samorządy do aktywności. „Fajnie by było, gdyby dokonać takich zmian, w których samorządy mogłyby naprawdę poczuć się jak gospodarze. Ustawa jest rządowa, więc to rząd dostanie aplauz (lub krytykę), a tymczasem to państwo jesteście  jej beneficjentami” - podkreślił.

Przyznał, że w rządzie „euforii do prowadzenia trudnych zmian nie ma; fajnie by było zaprząc do tego samorząd”.

Czy będzie rekompensata dla samorządów, które stracą na wprowadzonych zmianach? „Jak będzie ubytek, to oczekujecie rekompensaty, a jak będzie zysk, to uważacie, że to jest miła niespodzianka. Założenie jest takie, żeby te zmiany były neutralne w skali kraju. Będą gminy, które stracą i vice versa” - poinformował. 

Wiceminister odniósł się także do technicznej strony podatków lokalnych. „System poboru jest nie z tej epoki. Musimy razem to robić. To nie jest tak, że Ministerstwo Finansów wymyśli cudowny system. Inicjatywa powinna od państwa wyjść” – powiedział.

W lipcu 2023 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że zawarta w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych definicja budowli jest niezgodna z Konstytucją RP. TK zwrócił uwagę, że art. 1a ust. 1 pkt 2 „nie zawiera autonomicznej definicji legalnej budowli na potrzeby podatkowe, ale odsyła aż dwukrotnie do przepisów prawa budowlanego, a więc przepisów niepodatkowych”. 

Ponadto - zdaniem TK - odesłanie do ogólnego pojęcia „przepisów prawa budowlanego” jako dziedziny prawa administracyjnego, a nie do samej ustawy Prawo budowlane powoduje, że określenie przedmiotu opodatkowania może nastąpić nie tylko w ustawie, lecz potencjalnie także w rozporządzeniach związanych z prawem budowlanym.

Z kolei wyrok Trybunału Konstytucyjnego z października 2023 r. dotyczył opodatkowania garaży. Trybunał uznał, że przepisy ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, które umożliwiają różnicowanie stawki podatku od nieruchomości za garaż, w zależności od tego, czy stanowi on odrębną własność, są niezgodne z Konstytucją.

Na zmianę przepisów rząd ma czas do stycznia 2025 r.

aba/