Będą zmiany w wymogach formalnych dot. projektów kanalizacyjnych finansowanych z FEnIKS

Z interpelacją w sprawie zmiany sposobu liczenia minimalnego wskaźnika koncentracji zwróciła się do MFiPR poseł Jolanta Niezgodzka. Wskaźnik jest jednym z kluczowych kryteriów oceny projektów składanych w ramach działania 1.3 FEnIKS dotyczącym modernizacji lub rozbudowy oczyszczalni ścieków komunalnych.

Zgodnie z definicją kryterium, planowana do budowy sieć kanalizacji sanitarnej w ramach projektu z doprowadzeniem do oczyszczalni ścieków powinna być uzasadniona ekonomicznie i technicznie, przy czym wyliczony dla projektu wskaźnik koncentracji nie może być mniejszy niż 120 stałych mieszkańców aglomeracji i osób czasowo przebywających w aglomeracji na 1 km planowanej do budowy sieci kanalizacyjnej. 

W uzasadnionych przypadkach wyliczony dla projektu wskaźnik koncentracji nie może być mniejszy niż 90 stałych mieszkańców aglomeracji i osób czasowo przebywających w aglomeracji na 1 km planowanej do budowy sieci kanalizacyjnej. Z kolei w ujęciu KPOŚK aglomeracja oznacza teren, na którym zaludnienie lub działalność gospodarcza są wystarczająco skoncentrowane, aby ścieki komunalne były zbierane i przekazywane do oczyszczalni ścieków komunalnych lub do końcowego punktu zrzutu. 

Parlamentarzystka zwróciła uwagę, że funkcjonowanie kryterium obligatoryjnego dotyczącego wskaźnika koncentracji w obecnym brzmieniu prowadzi do paradoksalnej sytuacji, w której większość inwestycji w gminach otaczających duże aglomeracje, takie jak np. Wrocław, z zakresu budowy kanalizacji sanitarnej wpisanych do VI AKPOŚK realizowanych jako odrębne projekty, ma ogromny problem aby uzyskać dofinansowania z funduszy, które z założenia są przeznaczone na zrealizowanie inwestycji ujętych w KPOŚK, niezbędnych do wypełnienia przez aglomerację wymagań dyrektywy ściekowej.

„Spełnienie kryterium obligatoryjnego przez obszary charakteryzujące się zabudową jednorodzinną (gminy ościenne Wrocławia) ze względu na specyficzną dla nich rozproszoną zabudowę oraz budowę sieci przesyłowej w terenie niezabudowanym eliminuje projekty i gminy, których współczynnik skanalizowania jest na niskim poziomie” – zauważyła poseł.

W odpowiedzi wiceminister funduszy Jan Szyszko przyznał, że w perspektywie finansowej 2021-2027, z uwagi na opóźnienia we wdrażaniu dyrektywy ściekowej oraz znaczne potrzeby finansowe w tym obszarze, przy jednocześnie ograniczonej (mniejszej niż dotychczas) puli środków na finansowanie przedsięwzięć, a także w celu zapewnienia realizacji jak najbardziej efektywnych projektów, podjęto decyzję o przyjęciu bardziej rygorystycznego kryterium niż w perspektywie 2014-2020. 

Wiceszef MFiPR podkreślił jednak, że po doświadczeniach z dotychczas przeprowadzonych naborów w ramach działania FENX.01.03, resort klimatu, jako Instytucja Pośrednicząca w ramach Programu FEnIKS, „dostrzega potrzebę modyfikacji zasad oceny projektów”.

Szyszko zaznaczył, że aktualnie w MKiŚ trwają prace mające na celu zmianę kryterium obligatoryjnego nr 6. Minimalny wskaźnik koncentracji. 

„Obecnie nie można jeszcze wskazać jakie dokładnie rozwiązania zostaną zastosowane, niemniej jednak nie planuje się przywrócenia zasad obowiązujących w perspektywie 2014-2020, polegających na stosowaniu „wskaźnika koncentracji aglomeracji” (przy, którego wyliczaniu ujmowano zarówno istniejącą jak i planowaną sieć kanalizacyjną). Zakładamy jednak, że wymogi oceny dot. planowanej do budowy sieci zostaną złagodzone” – podkreślił wiceminister. 

Szyszko dodał, że zaktualizowane kryteria będą jeszcze podlegały konsultacjom i zatwierdzeniu przez Komitet Monitorujący Programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko. „Planuje się, że zaktualizowane kryteria będą miały zastosowanie w kolejnym naborze wniosków w ramach działania FENX.01.03” – podsumował.