W niedzielę, 8 stycznia w kościele pod wezwaniem Matki Bożej Wniebowziętej została odprawiona Msza św. w intencji śp. Romana Dmowskiego, w 84- rocznicę jego śmierci. W jego intencji modlił się prałat ks. Marian Brucki.

Bezpośrednio po nabożeństwie, odsłonięto pamiątkową tablicę w Parku Powstańców Wielkopolskich w Śremie. Dokonali tego: przewodnicząca Rady Miejskiej Katarzyna Sarnowska oraz radny Tomasz Jakuszek. Sekretarz Śremskiego Instytutu Historii Wiktor Chicheł opowiedział historię powstania obeliska i wyjaśnił dlaczego akurat w tym miejscu umieszczono tablicę tej wyjątkowej dla Polski postaci.

Natomiast od godziny 13.00 do 16.00 w Sali Spółdzielni Mieszkaniowej w Śremie odbyła się konferencja naukowa “Wokół Dmowskiego”. Wykładowcami byli: prof. Olfa Bergmann, Mateusz Kotas, prof. Maciej Giertych i Wiktor Chicheł.

Zostały podjęte następujące tematy: Śremski obóz narodowy, Endecja a Żydzi, Narodowcy w kulturze oraz o Dmowskim, Giertychu i Obozie Narodowym.

WIELKOPOLANIN Z WYBORU

84 lata temu, 2 stycznia 1939 roku zmarł w Drozdowie pod Łomżą dr Roman Stanisław Dmowski. Dla Wielkopolan była to bardzo ważna postać, zasłużona w walkach o polskość regionu, lider obozu narodowego, przeważającego w Wielkopolsce.

Roman Dmowski bardzo cenił Wielkopolan za powstanie: „Jedyne w naszych dziejach powstanie zwycięskie przeprowadził Poznań w 1919 roku, gdy wyrzucił Niemców tak sprawnie jak to tylko oni jedni umieją”. Jednak by pokazać to za co powinniśmy jako Wielkopolanie być wdzięczni doktorowi biologii z Uniwersytetu Warszawskiego (posiadał też tytuły honoris causa z filozofii na Cambridge w Anglii oraz nadany przez śremianina prof. Heliodora Święcickiego na Uniwersytecie Poznańskim) powinniśmy się cofnąć do 29 stycznia 1919 roku do Wersalu…

Dr Roman Stanisław Dmowski, 29 stycznia 1919 roku w Wersalu, kiedy został poproszony przez Radę Dziesięciu przez około pięć godzin (w dwóch językach - francuskim i angielskim) przedłożył polskie interesy, mocno podkreślając znaczenie Poznańskiego dla odradzającej się Rzeczpospolitej. Uzupełnił to genialne przemówienie, docenione przez samego Clemenceau, a także dobrze odebrane przez Woodrow Wilsona, „Memorjałem o terytorium Państwa Polskiego” oraz „Notą Delegacji Polskiej na Konferencji Pokojowej w sprawie granic zachodnich Państwa Polskiego”. Co więcej kiedy Rada Dziesięciu chciała wysłać notę, która miała nakazywać zaprzestanie walk polsko – niemieckich, wiedząc, iż tylko powstańcy wielkopolscy zareagowaliby na apel, przekonał ich by jej nie wysyłać. Ponadto nalegał, by alianci wymusili na Niemcach przerwanie walk. Jego słowa zostały wysłuchane i 16 lutego doszło do rozejmu w Trewirze.

W nocie do Komisji Terytorialnej na Konferencji Wersalskiej Roman Dmowski opisywał tak nasz region: „Poznańskie było kolebką Państwa Polskiego, krajem najdawniejszej polskiej cywilizacji, a wskutek tego krajem najbardziej posuniętym w swem życiu społecznem. Ludność w swej masie znajduje się na poziomie cywilizacyjnym krajów zachodnich, wykazuje najwięcej energji i zdolności organizacyjnych i bardzo gorący polski patriotyzm”.

Największą laurką złożoną przez śremian, ukazującą prawdziwy stosunek do Romana Dmowskiego, było nazwanie obecnego Parku Miejskiego im. Powstańców Wielkopolskich, Parkiem Romana Dmowskiego. Stało się to na ostatniej sesji rady miejskiej, 11 stycznia 1939 roku, z inicjatywy Stanisława Skotarczaka, który był członkiem Stronnictwa Narodowego i w jego Komitecie Wykonawczym. To wydarzenie nie było przypadkowe, gdyż 22 stycznia 1939 roku odbyły się wybory do Rady Miejskiej, w których Stronnictwo Narodowe zdobyło 8 na 16 mandatów. Do 9-ciu zabrakło im tylko 3 głosów. Narodowcy rządzili w naszym regionie bezdyskusyjnie.

Na podstawie: Śremski Instytut Historii.