Uzależnienie od opiatów – dlaczego detoks to dopiero pierwszy krok do trzeźwości?

Opiaty, takie jak heroina, morfina czy tramadol, należą do najniebezpieczniejszych substancji uzależniających. Początkowo stosowane są często w celach medycznych – by złagodzić ból, uspokoić czy wyciszyć emocje – ale bardzo szybko przestają pełnić tę funkcję. Z czasem zaczynają kontrolować całe życie człowieka, prowadząc do uzależnienia, które ma zarówno wymiar fizyczny, jak i psychiczny.

Detoks, czyli odtrucie organizmu z substancji psychoaktywnych, to zaledwie pierwszy krok. Choć niezbędny, nie jest wystarczający, by powrócić do trzeźwości. Prawdziwe leczenie zaczyna się dopiero wtedy, gdy osoba uzależniona zaczyna pracować nad przyczynami swojego nałogu i uczy się życia bez narkotyku.

Czym są opiaty i dlaczego uzależniają tak silnie?

Opiaty to grupa substancji pochodzenia naturalnego lub syntetycznego, które działają na receptory opioidowe w mózgu. Ich głównym zadaniem jest uśmierzanie bólu, ale jednocześnie powodują silne uczucie euforii, spokoju i oderwania od rzeczywistości. Właśnie to działanie sprawia, że tak łatwo prowadzą do uzależnienia.

Wśród najczęściej nadużywanych opiatów znajdują się:

• heroina – jeden z najbardziej uzależniających narkotyków na świecie,

• morfina – lek przeciwbólowy, często stosowany pooperacyjnie,

• tramadol i oksykodon – leki wydawane na receptę, które przy niekontrolowanym stosowaniu mają silny potencjał uzależniający.

Zależność od opiatów rozwija się błyskawicznie. Już po kilku tygodniach regularnego używania mózg przestaje wytwarzać naturalne endorfiny, a organizm „uczy się”, że do normalnego funkcjonowania potrzebuje substancji z zewnątrz. Odstawienie prowadzi do silnych objawów abstynencyjnych, które sprawiają, że osoba uzależniona sięga po kolejną dawkę, by uniknąć cierpienia.

Jak wygląda detoks od opiatów?

Detoks to pierwszy, konieczny etap w leczeniu uzależnienia od opiatów. Jego celem jest oczyszczenie organizmu z narkotyku i złagodzenie objawów odstawienia. Nie jest to jednak proces łatwy – w czasie odtruwania mogą pojawić się silne bóle mięśni, potliwość, drżenie ciała, bezsenność, wymioty, biegunki oraz uczucie niepokoju i paniki.

Z tego powodu detoks powinien odbywać się pod ścisłą opieką lekarzy i terapeutów. W specjalistycznym ośrodku stosuje się farmakoterapię łagodzącą objawy abstynencji oraz monitoruje stan pacjenta. Proces trwa zazwyczaj od kilku dni do dwóch tygodni, w zależności od stopnia uzależnienia i rodzaju przyjmowanej substancji.

Choć detoks pozwala fizycznie uwolnić organizm od narkotyku, nie usuwa przyczyn uzależnienia. Właśnie dlatego osoby, które kończą odtrucie i nie podejmują dalszej terapii, bardzo często wracają do nałogu.

Dlaczego detoks to dopiero początek?

Uzależnienie od opiatów to nie tylko problem fizjologiczny, ale przede wszystkim psychiczny. Substancja staje się sposobem na regulowanie emocji, ucieczkę od stresu, lęku czy poczucia pustki. Po detoksie ciało może być wolne od narkotyku, ale umysł wciąż „pamięta”, jak wielką ulgę dawało jego zażycie.

Bez pracy terapeutycznej osoba uzależniona nie potrafi poradzić sobie z tymi emocjami w inny sposób. Dlatego tak ważne jest, by po odtruciu rozpocząć proces terapii – to właśnie on decyduje o trwałości trzeźwości.

Podczas terapii pacjenci uczą się:

• rozpoznawać mechanizmy uzależnienia,

• radzić sobie z głodem narkotykowym,

• unikać sytuacji wyzwalających,

• odbudowywać relacje z bliskimi,

• planować życie bez substancji.

Bez tej wiedzy nawet najlepszy detoks nie przyniesie trwałego efektu.

Jak wygląda terapia po odtruciu?

Leczenie uzależnienia od opiatów obejmuje kilka etapów. Po detoksie pacjent przechodzi terapię indywidualną i grupową w ośrodku leczenia uzależnień. W trakcie spotkań terapeuci pomagają mu zrozumieć, jak uzależnienie wpływało na jego emocje, zachowania i decyzje.

Często w terapii wykorzystuje się metody poznawczo-behawioralne, które pomagają zmieniać destrukcyjne schematy myślenia. Wiele ośrodków stosuje także programy motywacyjne i psychoedukacyjne – uczące pacjentów, jak dbać o swoje zdrowie psychiczne, jak radzić sobie ze stresem i jak odbudować poczucie wartości.

Nie bez znaczenia jest także wsparcie grupowe. Spotkania z innymi osobami w procesie zdrowienia dają poczucie wspólnoty i zrozumienia – coś, czego często brakuje w życiu osoby uzależnionej.

Po zakończeniu terapii stacjonarnej ważne jest dalsze utrzymywanie kontaktu z terapeutą – uczestnictwo w grupach wsparcia, terapia ambulatoryjna lub spotkania „follow-up”. Dzięki temu osoba uzależniona ma stałe wsparcie i mniejsze ryzyko nawrotu.

Leczenie w ośrodku – dlaczego to bezpieczna i skuteczna droga?

Terapia w ośrodku leczenia uzależnień daje szansę na odcięcie się od środowiska, które sprzyjało nałogowi, i skupienie się wyłącznie na procesie zdrowienia. W miejscu takim jak Terapia Nad Wartą pacjent otrzymuje nie tylko opiekę medyczną i terapeutyczną, ale też zrozumienie i wsparcie w odbudowie poczucia bezpieczeństwa.

Detoks to dopiero początek drogi do trzeźwości. Prawdziwe wyzwanie zaczyna się wtedy, gdy trzeba nauczyć się żyć bez substancji, które przez lata regulowały emocje i dawały złudne poczucie kontroli. Tylko kompleksowe leczenie uzależnienia od opiatów, obejmujące zarówno ciało, jak i psychikę, daje szansę na trwałą zmianę i życie w wolności od nałogu.